दाङको लमहीमा जखेरा ताल: धार्मिक, प्राकृतिक र सांस्कृतिक आकर्षण

दाङ – लमही नगरपालिका, दाङको प्रसिद्ध धार्मिक र पर्यटकीय स्थल जखेरा तालले पर्यटकहरूको ध्यान खिच्दै आएको छ। जखेरा ताल, जुन थारु भाषामा “आकाशको पानी जम्मा हुने ठाउँ” भन्ने अर्थमा प्रयोग हुन्छ, दाङका स्थानीय बासिन्दा र बाह्य पर्यटकहरूको लागि एक रमणीय गन्तव्य बनेको छ।

यो तालको प्राकृतिक सौन्दर्य र धार्मिक महत्त्वले यो क्षेत्रलाई विशेष बनाएको छ। हरियालीले घेरेको जखेरा ताल शान्त वातावरण र सुन्दर दृश्यावलोकनको लागि प्रसिद्ध छ। तालमा आउने पर्यटकहरू शारीरिक र मानसिक शान्तिको अनुभव गर्न सक्ने विश्वास राख्छन्।जखेरा ताल धार्मिक महत्त्वले पनि विशेष स्थान ओगटेको छ। स्थानीय जनकथाहरूका अनुसार, यो तालमा जलदेवतासँग जोडिएको धार्मिक आस्था रहेको छ। विशेष गरी थारु समुदायका मानिसहरू यो ताललाई पूजाआजाका लागि महत्त्वपूर्ण मान्दछन्।

ताल क्षेत्रको संरक्षण र प्रवर्द्धनका लागि लमही नगरपालिकाले विशेष पहल गरेको छ। स्थानीय प्रशासनले ताल वरपरको क्षेत्रमा सरसफाइ अभियान सञ्चालन गरेको छ भने पर्यटकको सुविधाका लागि विभिन्न पूर्वाधारहरूको विकास गरिएको छ।तालको धार्मिक महत्त्वका साथै पर्यटकलाई आकर्षित गर्न स्थानीय संस्कृतिको प्रदर्शन पनि ताल क्षेत्रमै गरिने गरिन्छ। थारु समुदायको संस्कृति, लोकगीत, र नृत्यले यहाँ आउने पर्यटकलाई मनोरञ्जन दिन्छ

श्रीया गौतम ज्ञवाली, पर्यटक उहाँ को अनुसार जखेरा तालको प्राकृतिक सुन्दरता र शान्त वातावरणले मलाई अत्यन्तै प्रभावित बनायो। यो ठाउँ केवल दृश्यावलोकनका लागि मात्र होइन, मानसिक शान्तिका लागि पनि उपयुक्त छ। तालको हरियाली र यहाँको सांस्कृतिक महत्त्वले यो क्षेत्रलाई झन् विशेष बनाएको छ। स्थानीय थारु संस्कृतिको झल्को, लोकगीत, र नृत्यले हाम्रो आफ्नै पहिचानलाई उजागर गर्छ। मैले यहाँका बासिन्दाको आतिथ्यभाव र सादगीबाट धेरै प्रेरणा लिएँ। मलाई लाग्छ, जखेरा तालको प्रचारप्रसार अझ राम्रोसँग गरिनुपर्छ। यसले न केवल यो क्षेत्रलाई पर्यटकीय रूपमा विकसित गर्छ, तर स्थानीय समुदायको आर्थिक समृद्धिमा पनि ठूलो योगदान दिन्छ। म सबैलाई यहाँ एक पटक घुम्न आउने सिफारिस गर्छु।जखेरा तालले मलाई प्रकृति र संस्कृतिसँग जोडिएको अनुभव दिलायो। यो एउटा अविस्मरणीय अनुभव हो, जसले नेपालका अन्य प्राकृतिक र सांस्कृतिक सम्पदाहरूको महत्व बुझ्न प्रेरित गर्दछ।”

जखेरा ताल केवल धार्मिक र पर्यटकीय स्थल मात्र होइन, जैविक विविधताको पनि केन्द्र हो। ताल वरपरका हरियाली क्षेत्रमा विभिन्न प्रजातिका चराचुरुंगी, औषधीय वनस्पति, र जलचरहरूको बासस्थान रहेको छ। यसले पर्यावरणीय दृष्टिकोणले पनि ताललाई महत्त्वपूर्ण बनाएको छ।तालको ऐतिहासिक पृष्ठभूमि हेर्दा, स्थानीय थारु समुदायले यसलाई संरक्षण गर्दै आएको पाइन्छ। थारु भाषामा यसको नामाकरणले यस क्षेत्रको सांस्कृतिक पहिचानलाई झल्काउँछ। थारु संस्कृतिका विभिन्न पक्षहरूको अध्ययनका लागि जखेरा ताल एक महत्त्वपूर्ण स्थान बनेको छ।

लमही नगरपालिका र स्थानीय बासिन्दाहरूले तालको संरक्षणका लागि सामूहिक प्रयास गर्दै आएका छन्। तालको जल स्रोतलाई संरक्षण गर्नका लागि वृक्षारोपण कार्यक्रम र ताल सफाइ अभियानहरू नियमित रूपमा सञ्चालन गरिन्छ।ताल क्षेत्रलाई थप आकर्षक बनाउन पर्यटक मैत्री पूर्वाधार निर्माणका लागि स्थानीय निकायले योजनाहरू अघि सारेका छन्। तालसम्म पुग्न सजिलो पहुँच सुनिश्चित गर्न सडक सुधार र पर्यटक मार्गहरूको निर्माण गरिएको छ।

तालमा नौकायान, फोटोशुट, र प्राकृतिक दृश्यावलोकन जस्ता गतिविधिहरूले पर्यटकलाई आकर्षित गरेका छन्। विशेष गरी वर्षायाममा तालको जलस्तर बढ्दा तालको सौन्दर्य झन् बढ्ने गर्दछ।तालको पर्यटनले स्थानीय अर्थतन्त्रमा सकारात्मक प्रभाव पारेको छ। यहाँ आउने पर्यटकले स्थानीय उत्पादन, हस्तकला, र थारु खानाको अनुभव गर्न पाउँछन्। यसले स्थानीय समुदायलाई आर्थिक रूपमा सशक्त बनाएको छ।

जखेरा तालको प्रचारप्रसारका लागि स्थानीय प्रशासनले सामाजिक सञ्जाल र डिजिटल माध्यमलाई प्रयोग गर्दै आएको छ। यसले ताललाई राष्ट्रिय र अन्तर्राष्ट्रिय रूपमा चिनाउन सहयोग पुर्याएको छ।तालमा आउने पर्यटकहरूको सङ्ख्या बढेसँगै ताल क्षेत्रको व्यवस्थापन र संरक्षणमा चुनौतिहरू पनि देखिएका छन्। यद्यपि, स्थानीय प्रशासन र बासिन्दाहरूको सक्रियताले यी चुनौतीहरूलाई समाधान गर्दै तालको दिगो संरक्षण सम्भव बनाएको छ।

जखेरा तालले दाङको पर्यटन क्षेत्रलाई एकीकृत गर्न र थारु समुदायको सांस्कृतिक पहिचानलाई प्रवर्द्धन गर्न महत्त्वपूर्ण भूमिका खेलिरहेको छ। यो ताल केवल प्राकृतिक सुन्दरताको केन्द्र मात्र नभई, धार्मिक, सांस्कृतिक, र पर्यावरणीय दृष्टिकोणले पनि विशिष्ट रहेको छ।जखेरा तालको अनुभव गर्न देशभरका र विदेशका पर्यटकहरू लमही नगरपालिकामा आउने गरेका छन्। प्राकृतिक सौन्दर्य र सांस्कृतिक विविधताले भरिएको यो तालले नेपालका अन्य पर्यटकीय स्थलहरूको सूचीमा आफ्नो छुट्टै स्थान बनाएको छ।